Big data, de dokter en musculoskeletale geneeskunde

Big data is big business. U typt een paar woorden in een zoekmachine en een algoritme bepaalt op basis van de gegevens die de database al van u heeft welke hints en advertenties u te zien krijgt. Dat gaat ook in de gezondheidszorg gebeuren. Of nee: dat gebeurt al lange tijd. Er zijn ook computers die diagnoses stellen op basis van big data. Artificial intelligence. Door eindeloos veel gegevens van patiënten in te voeren in een database en die te vergelijken met wat een individuele patiënt invoert wordt uitgerekend wat er aan de hand is en wat de te nemen stappen zijn. Zijn de dagen van de dokter geteld?

Diagnose stellen met een gesprek

Uit onderzoek is bekend dat met een gesprek bij de huisarts 70-80% van de diagnoses gesteld kunnen worden. In het ziekenhuis is dat getal lager (spoedeisende eerste hulp: 20%?). Een diagnose kan gemist worden door de complexiteit van het probleem, bijkomende problemen die afleiden van het werkelijke probleem, vooringenomenheid van de onderzoeker of soms door, helaas, een niet goed uitgevoerd gesprek. Big data hebben hier geen last van en zullen zeker beter scor

en. Misschien ligt het grootste belang van big data wel in het stadium voorafgaande aan ziekte: voorspellen van ziekte aan de hand van DNA profiel, voorgeschiedenis, leefstijl en meer en adviseren hoe daar mee om te gaan. Ook dat is al realiteit en geeft letterlijk waardevolle informatie aan bijvoorbeeld zorgverzekeraars.

Diagnose stellen met lichamelijk onderzoek

Lichamelijk onderzoek voegt bij de huisarts enkele procenten toe aan wat met het gesprek te bereiken is. In het ziekenhuis ligt dat vermoedelijk gunstiger al heb ik geen getallen paraat (spoedeisende eerste hulp +20%). Big data kan een eind komen met beperkte hulpmiddelen: meten van bloeddruk, polsfrequentie, foto van de huid, cardiogram, bloedsuikerspiegel en met het vorderen van de techniek steeds meer. Ik stel me voor dat de persoon in kwestie een soort harnas aantrekt waar diverse sensoren op gemonteerd zijn. In feite is dat al gemeengoed met smartwatches.

Diagnose stellen met musculoskeletale geneeskunde

Wat big data niet kan, en vermoedelijk ook niet kan op korte termijn, is goed onderzoek uitvoeren van het bewegingsapparaat (rug, schouder). Een korte toelichting. Big data is gebaseerd op statistiek: veel gegevens samenvatten in een gemene deler. Een individu voldoet per definitie niet aan de gemene deler. De eigenschappen van het bewegingsapparaat zoals mate van bewegingsuitslag zijn zeer individueel: wat bij de éne persoon afwijkend is is bij een ander normaal. Dit geldt overigens in mindere mate ook voor bloedonderzoek en andere gezondheidsparameters. Dus de interpretatie van de gegevens bij lichamelijk onderzoek is lastig voor een computer. Dit probleem is te ondervangen door het individu vanaf de geboorte (of eerder) te gevolgen en meten. De interpretatie door de computer hangt natuurlijk ook sterk af van wat er wordt ingevoerd. Hoe goed zijn de stappenplannen of algoritmes die wij mensen gemaakt hebben en de computer mee voeren?

Behandeling met big data

Zolang als de diagnose correct is kan big data veel betekenen: informatie (uw klacht gaat vanzelf over), advies (gebruik een dagje paracetamol), instructie (let op houdingafwisseling), oefening (met video als voorbeeld), verwijzen (de brief is al geschreven) en misschien ook nog wel een injectie (als u het voldoende vertrouwt). Onderdeel van het vak musculoskeletale geneeskunde is ook: menselijk contact leggen, motiveren, mobiliseren in diverse variaties, orthomanipuleren, manipuleren. Dat zie ik een computer nog niet zo gauw doen. Ook is het contact nodig om calamiteiten of afwijkingen van de regel op te vangen.

Conclusie

Een grote slag in efficiëntie in de gezondheidszorg zal gemaakt worden door gebruik van big data zolang als commerciële motieven op de achtergrond staan. De kwaliteit hangt sterk af van (de kwaliteit van) gegevens uit wetenschappelijk onderzoek en hoe dat geïnterpreteerd wordt voordat het in de computer wordt ingevoerd. Met name in de musculoskeletale geneeskunde zal big data niet alles kunnen opvangen en is een consult van bijvoorbeeld een MSK-arts nodig voor een compleet traject als het om onderzoek en behandelen van het bewegingsapparaat aankomt.

Bronnen:
Hampton JR et al. (1975). Relative contributions of history-taking, physical examination and laboratory investigation to diagnosis and management of medical outpatients. BMJ 31:486-489.
Paley L et al. Utility of clinical examination in the diagnosis of emergency department patients admitted to the department of medicine of an academic hospital. Arch Intern Med. 2011 Aug 8;171(15):1394-6.
Mayer-Schonberger V, Cukier K. De big data-revolutie: hoe de data-explosie al onze vragen gaat beantwoorden. 2013 Maven Publishing.